خصوصیات گیاه شناسی :
گیاهی علفی و دارای ریزوم - همه ساله دارای شاخه های انبوه به ارتفاع 4-5 متر
گلهای آن کوچک به طول 2.5-4-5 cm به رنگ سفید یا سبز روشن
در میوه تخم مرغی آن دانه های قهوه ای-سبز ،زاویه دار ومعطر وجود دارد.
بخش مورد استفاده : تخم ، ریشه
برای آنکه عطر آن حفظ شود آن را به صورت میوه یا کپسول نگهداری کرده و در مواقع مصرف کپسول آن شکسته و دانه ها را خارج می سازند. پوست کپسول نیز معطر است.
مزاج : در دوم گرم و خشک ، قسم صغار در آخر اول گرم و در دوم خشک
خواص در: TIM
مقوی معده ، رفع دل به هم خوردگی و آشفتگی ، نیرو دهنده، بادشکن، مقوی لثه برای رفع زخمهای دهان، محلل خوشبو کننده عرق و بوی دهان، گرد کوبیده آن در بینی عطسه آور است، مفید برای سردرد صرع و اغماء، گرد آن در گوش برای تسکین درد گوش، مقوی قلب، برای خفقان سرد، مسخن، مفتح سر، ملطف و جالی، دارای قوت تریاقیت
بو داده و سرخ کرده آن برای جمع کردن و بستن شکم
مصرف آن با آب مصطکی و انار مفید است
مفید برای دردهای سرد کبد و باز کردن گرفتگی کبد
درمان سنگ کلیه و کیسه صفرا
برای قی و دل به هم خوردگی و تقویت معده نیم کوبیده آن خصوصاً با پوست ، در گلاب یا آب جوش به فرد خورانده شود.
مخلوط آن به اندازه مساوی با تخم خیار و یک درهم سکنجبین سنگ مثانه بریزاند.
مکیدن هل در دهان ، از بین برنده بوی بد دهان و بوی سیر است.
مضرات :
مضر روده ها است و از این رو باید با کتیرا خورده شود .(قاقله کبار 10 گرم )
منابع :
مخزن الادویه
کتاب معارف گیاهی دکتر میر حیدر (جلد 2 )
کتاب گیاهان دارویی دکتر زرگری (جلد 4 )
کتاب اسماء الادویه تألیف حکیم محمد اعظم خان
کتاب تحفه حکیم مؤمن
اختیارات بدیعی
پیشگیری و درمان بیماریها با گیاهان و میوه ها و مواد غذایی مناسب ( جابر رضوانی )