محورهای مورد بحث در این سوره:
-دعوت پیامبر اسلام به قیام شبانه برای عبادت و تلاوت قرآن
-دعوت او به صبر و شکیبائی و مقاومت و مدارا با مخالفان
-بحثهایی پیرامون معاد، و ارسال موسی بن عمران به سوی فرعون
-تخفیف دستورات شدید آغاز سوره به خاطر گرفتاریهای مسلمانان
-دعوت به تلاوت قرآن، و خواندن نماز و دادن زکات و انفاق در راه خدا و استغفار
فضیلت و خواص سوره مزمل :
حضرت نبی اکرم صلی الله علیه و آله وسلم در فضیلت این سوره فرموده اند: هر کس سوره مزمل را قرائت نماید سختی های دنیا و اخرت از او دفع می شود.
در سخنی از امام صادق علیه السلام نیز نقل شده است: هر کس سوره مزمل را در نماز عشای خود در آخر شب بخواند شب و روز به عنوان دو شاهد به همراه این سوره به نفع قاری این سوره شهادت می دهند و خداوند به او زندگی پاک داده و با مرگ پاک از دنیا می رود.
از رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم روایت شده است: هر کس سوره مزمل را قرائت نماید اجری همانند کسی که در راه خداوند بندگانی را به تعداد جنیان و شیاطین آزاد کند اعطا می شود. و سختی دنیا و آخرت از او برداشته می شود و هر کس بر قرائت این سوره مداومت ورزد رسول خدا را در خواب خواهد دید.و می تواند آنچه دلش می خواهد از ایشان درخواست نماید.3
از حضرت صادق علیه السلام روایت شده : ... هر کس این سوره را در شب جمعه صد بار بخواند خداوند صد گناه از او می آمرزد و هزار حسنه به وی عطا می کند.
در بیان فضیلت سوره ها باید این نکته را همیشه مد نظر داشته باشید که این اجر و ثواب برای تفکر و تدبر و به کار گیری قرآن و دستورات سوره خاص در زندگی است نه اینکه شما با خواندن یک سوره آن هم بدون هیچ تدبری همه پاداشی را که برای قرائت آن در نظر گرفته شده دریافت کنید .
آثار و برکات سوره
1) آشتی میان زن و شوهر
اگر این سوره را در میان زن و شوهر ناسازگاری سه بار به شربت بخواند و به آن دو بیاشامند دوستدار یکدیگر و مهربان شوند.
2) پیدا شدن گمشده
...هر کس چیزی را گم کرده باشد 10 روز هر روز 1 بار سوره مزمل را بخواند به یاری خداوند پیدا شود..
3) برای فرزند دار شدن
...اگر کسی را فرزندی نباشد زن و شوهر هر دو روزه بگیرند و وقت افطار غسل کنند و 1 بار سوره مبارکه مزمل را برآب بخوانند و از آن آب بخورند، فرزند حاصل می شود...
4) ادای قرض
...هر کس قرض دار باشد بعد از نماز در خواندن این سوره مداومت نماید قرض او ادا می شود...
5) وسعت رزق و روزی
...اگر کسی تنگ روزی باشد سوره مزمل را هر روز تا 40 روز، روزی 1 بار بخواند روزیش زیاد شود...
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم
به نام خداوند بخشایشگر و مهربان
هان اى جامه به خود پیچیده! (1)
پارهاى از شب به جز اندکى از آن را بر خیز و زنده بدار (2)
یا نصف آن را و یا کمى کمتر از نصف را (3)
و یا اندکى بر نصف بیفزا و قرآن را شمرده شمرده بخوان (4)
آماده باش که به زودى کلامى سنگین بر تو نازل مىکنیم (5)
)کلامى که قبلا باید خود را براى تحملش آماده کرده باشى) و بهترین وسیله براى صفاى نفس و سخن با حضور قلب گفتن هنگام شب است که خدا آن را پدید آورده (6)
چون تو در روز دوندگى و مشاغل بسیار دارى (7)
و ذکر خدا را بگو و دست حاجت به سویش دراز کن (8)
همان پروردگار مشرقها و مغربهاى عالم که بجز او معبودى نیست پس او را وکیل خود بگیر (9)
و در برابر زخم زبانهاى مشرکین صبر کن و اگر هم قهر مىکنى قهرى ملایم و خوشایند و سازنده بکن (10)
و اما تکذیبگران که بجز داشتن نعمت من انگیزهاى براى تکذیب آیات من ندارند امرشان را به خود من واگذار کن و اندکى مهلتشان ده (11)
که نزد ما انواع شکنجهها و در آخر عذاب دوزخ هست (12)
و طعامى گلوگیر و عذابى دردناک است (13)
در روزى که زمین و کوهها به لرزه در آیند و کوهها چون تلى از ماسه شوند (14)
هان اى انسانها! ما رسولى به سوى شما گسیل داشتیم که شاهد بر شما نیز هست همانطور که رسولى به سوى فرعون فرستادیم (15)
ولى فرعون از اطاعتش سر برتافت پس او را به عذابى سخت بگرفتیم (16)
شما اگر کفر بورزید چگونه مىتوانید از عذاب قیامت خود را کنار بکشید روزى که کودکان را پیر مىکند (17)
و آسمان به وسیله تحول آن روز شکافته مىشود و وعده خدا شدنى است (18)
و این محققا تذکر است پس اگر کسى خواست مىتواند راهى به سوى پروردگارش اتخاذ کند (19)
پروردگار تو مىداند که تو و گروهى از مؤمنین که با تو هستند نزدیک از دو ثلث شب و گاهى نصف آن و گاهى ثلث آن را زنده مىدارید و خدا که تقدیر کننده شب و روز است (و در فصول چهارگانه آن را بلند و کوتاه مىکند) مىداند که تشخیص دو ثلث و نصف و ثلث در فصول مختلف براى شما ممکن نیست به همین جهت بر شما بخشود از این پس هر مقدار که برایتان میسر است از قرآن بخوانید. و نیز مىداند که براى شما بیمارى پیش مىآید عدهاى به سفر مىروند تا از رزق خدا به دست آورند جمعى دیگر در راه خدا جنگ مىکنند در چنین احوال نیز هر مقدار که مىتوانید از قرآن بخوانید و نماز بپا بدارید و زکات بدهید. و به خدا وام دهید وامى نیکو و بدانید آنچه از کارهاى خیر مىکنید و از پیش براى خود مىفرستید نزد خدایش مىیابید، اما بهتر از آنچه که کردید و با أجرى عظیمتر. و از خدا طلب مغفرت کنید که خدا آمرزنده و رحیم است (20)